Od zeznania podatkowego do potrzebującego

Wielkimi krokami, kolejny rok z rzędu zbliża się okres rozliczeń podatkowych. Jak co roku dziesiątki tysięcy chorych i niepełnosprawnych osób będzie prowadziło wszelkiego rodzaju akcje związane ze zbieraniem środków z 1% na swoje indywidualne subkonta. Zadanie to nie należy do najprzyjemniejszych i coroczne – jak to niektórzy określają – błaganie, a nawet żebranie o każdy grosz z biegiem czasu może stać się czynnością monotonną i mało przyjemną.

Nie o tym jednak będzie ten wpis. Dziś poruszę temat związany z tym, co dzieje się po przekazaniu przez podatnika odpisu z 1% na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP), czy też konkretnego podopiecznego takiej instytucji pomocowej. Temat ten jest o tyle ważny, gdyż w mediach, co jakiś czas (najczęściej właśnie w okresie rozliczeń podatkowych) pojawiają się informacje o nieuczciwych organizacjach, które np. nie przekazują środków na indywidualne subkonta swoim podopiecznym. Mimo, iż oni sami – najczęściej od osób, które właśnie przekazały im 1% – wiedzą, iż takie odpisy powinni otrzymać.

Gdzie są i czyje to pieniądze?

Co dzieje się z przekazanymi przez podatnikami środkami finansowymi z 1%? Jeśli w zeznaniu podatkowym pod rubryką „Cel szczegółowy” nie wskaże on konkretnej osoby, dla której chce przekazać 1%, to odpowiednio wyliczona kwota trafi na ogólne konto OPP, której numer KRS (w rubryce „Cel szczegółowy 1%” w części „INFORMACJE DODATKOWE”) wpisze się w zeznaniu podatkowym. Środki te organizacja wykorzystuje później do realizacji swoich celów statutowych.

Jeśli zaś w rubryce tej pojawi się dodatkowa informacja – najczęściej jest to imię i nazwisko podopiecznego (jak w poniższym przykładzie) – przekazane w ten sposób środki w późniejszym czasie trafiają na jego indywidualne subkonto.

Zebrane w ten sposób pieniądze są jednak własnością danej OPP, a nie samego podopiecznego. W moim przypadku jest to Polskie Towarzystwo Walki z Mukowiscydozą (PTWM) i to ta organizacja jest ich wyłącznym dysponentem, na co wskazuje również odpowiedni punkt regulaminu prowadzenia subkont.

„Środki przekazywane Polskiego Towarzystwu Walki z Mukowiscydozą (zwanemu dalej PTWM) w ramach odpisu 1% podatku dochodowego oraz przez osoby fizyczne i prawne w ramach darowizn, na rzecz osób chorych na mukowiscydozę, są własnością PTWM, które jest ich wyłącznym dysponentem.”

Punkt 1. regulaminu subkont PTWM

Co to oznacza w praktyce? Między innymi to, że podopieczny takiej organizacji nigdy nie otrzymuje zebranych środków na swoje prywatne konto, nie jest ich dysponentem i nie może robić z nimi, co tylko by chciał. Jest to kwestia o tyle warta sprostowania, gdyż niejednokrotnie osoby niezwiązane z tematem – idąc błędnym tokiem myślenia – uważają, że zebrane w ramach 1% środki pieniężne trafiają bezpośrednio do osoby, której się je przekazało. Niektórzy idą nawet o krok dalej i są w stanie zarzucić chorym, że ci ze zgromadzonych w ten sposób środków finansują sobie np. remont domu, mieszkania, zakup samochodu, wyjazdy na wycieczki itp.

Ogrom pracy dla organizacji

Jednym z kolejnych etapów całej tej machiny jest przesłanie przez Urzędy Skarbowe informacji do OPP o wysokościach wpłat z 1% dla poszczególnych podopiecznych (w przypadku PTWM na przełomie września i października organizacja ta otrzymuje dane ze wszystkimi wpłatami). Kolejno na tej podstawie przygotowuje się i księguje wpłaty dla każdego podopiecznego.

Aby uzmysłowić sobie ile pracy mają w tym momencie pracownicy takiej organizacji, napiszę jedynie iż w przypadku PTWM w 2017 r. (tj. za rok podatkowy 2016) do organizacji tej wpłynęło łącznie 44.168 pozycji pojedynczych wpłat, zaś w roku 2016 (za rok podatkowy 2015) – 41.308. I to wszystko ktoś musi teraz zaksięgować na indywidualne subkonta podopiecznych.

Informacje niejawne

Niejednokrotnie słyszałem od znajomych pytania, o to czy wiem, że przekazali mi oni swój odpis z 1% podatku? Ja wtedy z przykrością odpowiadam im, że nie. Dlaczego? A d;atego, że chory nie otrzymuje takiej informacji i nie ma wglądu w imienny wykaz osób, które przekazały dla niego swój 1%. Po zaksięgowaniu wpłat przez PTWM, chory – najczęściej późną jesienią – otrzymuje jedynie sumę wpłat ze wszystkich Urzędów Skarbowych, jakie wpłynęły na jego subkonto, co pokazuje poniższa tabela.

Tak w skrócie wygląda droga, jaką przechodzą środki z 1% od wypełnionego zeznania podatkowego, poprzez Urzędy Skarbowe, na organizacjach pożytku publicznego i indywidualnych subkontach podopiecznych kończąc.